Білім және ғылым министрлігі бүгін 2025-2030 жылдарға арналған білім беру жүйесін жаңғырту жоспарын ресми түрде таныстырды. Реформа мектептік білім беруден бастап, жоғары оқу орындарына дейінгі барлық деңгейлерді қамтиды.
Реформаның негізгі бағыттары
Білім және ғылым министрі Сайгүл Есімова баспасөз мәслихатында жаңа бағдарламаның мақсаттарын түсіндірді: "Біздің міндетіміз — XXI ғасырдың талаптарына сай заманауи білім беру жүйесін құру. Цифрлық технологиялар, сыни ойлау және практикалық дағдылар — біздің басым бағыттарымыз", — деді министр.
1. Цифрлық білім беруге көшу
Реформаның ең маңызды бөлігі — білім беру процесін цифрландыру. 2026 жылдың қыркүйегіне қарай Қазақстандағы барлық мектептер заманауи технологиялық жабдықтармен қамтамасыз етіледі.
Әр мектепте интерактивті тақталар, планшеттер және оқу үшін арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету орнатылады. Мұғалімдер үшін арнайы қайта даярлау курстары өткізілетін болады.
"Цифрлық технологиялар білім беруді қызықты және қолжетімді етеді. Балаларымыз әлемдік деңгейдегі білім алуға лайық" — Білім және ғылым вице-министрі Асқар Жаманбаев.
2. Оқу бағдарламаларын жаңарту
Мектеп бағдарламалары толығымен қайта қаралады. Жаңа бағдарламада практикалық дағдылар мен сыни ойлауды дамытуға көбірек көңіл бөлінеді.
Қосымша пәндер енгізіледі:
✓ Робототехника және бағдарламалау (5-сыныптан бастап)
✓ Қаржылық сауаттылық (7-сыныптан)
✓ Эмоциялық интеллект пен лидерлік (барлық сыныптарда)
✓ Экологиялық білім (бастауыш сыныптардан)
✓ Медиасауаттылық (9-сыныптан)
3. Мұғалімдердің біліктілігін арттыру
Реформаның маңызды бөлігі — педагогтардың кәсіби дамуы. Мемлекет мұғалімдердің еңбекақысын 30%-ға көтереді және олардың біліктілігін арттыруға үлкен инвестиция салады.
Әр мұғалім үшін жылына кемінде 72 сағаттық қайта даярлау курстары міндетті болады. Сондай-ақ, халықаралық тәжірибе алмасу бағдарламалары іске қосылады.
Жоғары білім беруді реформалау
Университеттер де өзгерістерге ұшырайды. Жоғары оқу орындары үшін жаңа аккредитация жүйесі енгізіледі.
Практикаға баса назар
Университеттік оқу бағдарламаларында практикалық сабақтардың үлесі 60%-ға дейін артады. Студенттер компанияларда міндетті түрде тәжірибеден өтеді.
"Біз теориядан практикаға көшуіміз керек. Әр түлек нарыққа шыққан кезде қажетті дағдыларға ие болуы тиіс", — деп атап өтті Назарбаев Университетінің ректоры Шәмші Иқұлов.
Халықаралық ынтымақтастық
Қазақстандық университеттер әлемнің жетекші оқу орындарымен серіктестік орнатады. Қос дипломдық бағдарламалар кеңейтіледі.
2026 жылдан бастап 50-ден астам халықаралық бағдарлама іске қосылады. Студенттер шетелдік университеттерде білім алып, екі елдің дипломын алуға мүмкіндік алады.
Арнайы білім беру
Реформа мүгедек балаларға және арнайы білім беруді қажет ететін оқушыларға ерекше назар аударады. Инклюзивті білім беру жүйесі кеңейтіледі.
Барлық жаңа мектептер мүгедек балалар үшін толық қолжетімді болады. Арнайы оқу құралдары мен технологиялар сатып алынады.
Қаржыландыру
Білім беру саласына үлкен инвестиция бағытталады. Келесі 5 жыл ішінде:
• 500 миллиард теңге инфрақұрылымды жаңғыртуға
• 200 миллиард теңге цифрлық технологияларға
• 150 миллиард теңге мұғалімдерді қайта даярлауға
• 100 миллиард теңге оқулықтар мен материалдарға
Қоғамдық пікір
Реформа туралы хабарландыру қоғамда әртүрлі пікірлер тудырды. Көпшілік жақтаса да, кейбір ата-аналар мен педагогтар алаңдаушылық білдіруде.
Білім беру саласының сарапшысы Мадина Оспанова: "Реформа дұрыс бағытта жүргізілуде. Бірақ сәтті іске асыру үшін барлық тараптардың — үкіметтің, мектептердің, ата-аналардың және студенттердің — белсенді қатысуы қажет", — деп түсініктеме берді.
Іске асыру кестесі
Реформа кезең-кезеңімен енгізіледі:
2025 жыл: Пилоттық жобаларды бастау, мұғалімдерді қайта даярлау
2026 жыл: Барлық мектептерді техникалық жабдықтармен қамтамасыз ету
2027 жыл: Жаңа оқу бағдарламаларын толық енгізу
2028-2030 жылдар: Жүйені бақылау, түзету және жетілдіру
Халықаралық тәжірибе
Реформа әзірленген кезде Финляндия, Сингапур, Оңтүстік Корея және Эстония тәжірибесі зерттелген. Осы елдердің ең жақсы практикалары Қазақстанның шарттарына бейімделді.
Қорытынды
Білім беру саласындағы реформа — Қазақстанның болашағына салынған үлкен инвестиция. Табысты іске асырылған жағдайда, еліміз XXI ғасырдың қажеттіліктеріне жауап беретін заманауи білім беру жүйесіне ие болады.
Балалар мен жастар сапалы білім алып, әлемнің кез келген жерінде бәсекеге қабілетті болады. Бұл — экономикалық өсу мен қоғамдық даму үшін аса маңызды.
Реформа туралы толық ақпаратты Білім және ғылым министрлігінің ресми сайтынан www.edu.gov.kz оқуға болады.